میتوانم بگویم روشنفکران ما اعم از دینی و غیردینی، لائیک و سکولار -در این دهههای اخیر- همه روشنفکر سیاسیاند و علتالعلل مشکلات جامعه را رژیم سیاسی حاکم میدانند. حتی روشنفکران روحانی مثل مرحوم طالقانی. روشنفکران چپ این نقش را برای مناسبات اقتصادی قائلاند و البته سیاست را هم برآمده از مناسبات اقتصادی میدانند.
اما به نظر من- شاید گزاف باشد- ما روشنفکر فرهنگی نداشتیم یعنی روشنفکری که معتقد باشد یگانه مشکل یا علتالعلل مشکلات جامعهی ما فرهنگ است. من همیشه گفتم و نوشتم که از این نظر روشنفکران ما همه خودشان را نمایندگان و سخنگویان مردم میدانند در برابر رژیم. یعنی گویی 75 میلیون مردم ایران همه برهی معصوم بیگناه و نازنیناند و حیف که هزار تا گرگ دارند آنها را میدرند. در ادبیات ما از زمان مشروطه این را میشود دید: «مردم شریف ما»، «مردم نجیب ما»، ... پس ما باید نمایندهی آنها باشیم و حقشان را بگیریم! روشنفکری تا الان نگفته است که 75 میلیون مردم ایران 75 میلیون گرگ کوچولو هستند و ده هزار گرگ قویتر از دل همین گرگها بیرون آمدهاند و رشد کردهاند و رفتهاند آن بالا نشستهاند.
شاید بنده اولین کسی باشم که این حرف را زدهام، که ما خودمان این چنین هستیم که سیاستمان آن است. رژیمهای سیاسی به دست خود ما درست میشوند. به تعبیری تا فرهنگ ما این است با دخالت خارجی یا با آشوب داخلی یا با انقلاب یا به شکل مسالمتآمیز رژیمها عوض بشوند باز خودمان بسیج میشویم تا رژیم جدید را تبدیل کنیم به رژیم قبلی بعد باز کلی خسارت مالی و جانی متقبل بشویم تا بتوانیم آن را عوض کنیم. و این دور ادامه دارد تا زمانی که فرهنگ ما همین است.
- سخنرانی استاد مصطفی ملکیان و سوسن شریعتی در بنیاد فرهنگی شریعتی در هشتادمین زادروز دکتر علی شریعتی
برچسب : نویسنده : 6diazpamf بازدید : 133